Het verhaal
Het stormt. De zee dreigt het eiland te verzwelgen en hapt een stuk zand weg alsof het niets is. De wind buldert en op de schuimkoppen van een golf spuwt de zee uit wat ze kwijt wil. Een houten vat rolt aan land.

Eén van de strandjutters – altijd op zoek naar een buit – vindt het vat en hoopt op wijn. Hij proeft, maar wat hij vindt is een mondvol wrange bessen. Teleurgesteld gooit hij het vat het duin in en zo begint de geschiedenis van het ‘rode goud’ van Terschelling: de cranberry.

Je vindt cranberry overal in natte duinvalleien – een ‘plak’ op z’n Terschellings. Eind mei, begin juni staat het lage struikje in bloei. Het eiland wordt dan bedekt met paars/rode bloemetjes. Die bloei – en dus de oogst – is afhankelijk van de grondwaterstand in de winter. De cranberry is namelijk zeer gevoelig voor late nachtvorst. De bloei wordt daarom nauwlettend in de gaten gehouden door de pachters van de cranberryvelden.

Plukbak
Meestal zijn in de eerste week van september de bessen rijk genoeg. De professionele oogst van de cranberry vergt veel spierkracht en uithoudingsvermogen. Het terrein is ruig en verre van vlak. Van grootschalige oogsten is geen sprake. Het is handwerk met een plukbak, een soort hark met een bakje erachter waar de bessen in worden opgevangen. In juten zakken gaat de oogst naar de weegschaal. Er is al jaren een vaste club plukkers die per dag zo’n 600 kilo oogsten. Voor de professionele oogst moet men een plukbewijs hebben. Op wilde bessen pluk staan namelijk hoge boetes.

Vrije pluk
Wanneer na zes tot acht weken de professionele oogst klaar is, wordt de pluk vrijgegeven. Deze napluk wordt door middel van de verschillende media aangekondigd. Meestal ligt dat moment aan het begin van de herfstvakantie. Iedereen die wil kan dan gaan plukken. Dat moet met de hand, want een plukbak is niet toegestaan bij de particuliere pluk. Er is in een goed bessenjaar nog genoeg over voor eigen gebruik. Bijvoorbeeld voor zelfgemaakte cranberry compote. Proeven van bessenproducten kun je bijna overal. Van sap tot gebak, van jam tot worst en van likeur tot kaas: de cranberry is van een wrange teleurstelling een culinaire lekkernij geworden.

Zie ook: